عـصــر جـنــوب| asrejonoob.ir: همشهری اصفهان- کلید خوردن خط دوم انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران از نیمه دوم امسال به عنوان یکی از راهکارهای رفع خشکسالی این منطقه از طرح‌های پرهزینه‌ای است و گفته می‌شود حدود ۸۰۰میلیون یورو برآورد اولیه هزینه این خط انتقال است و در پی خود مخالفان و موافقان بسیاری به همراه داشته است.

با چالش جدی آب مواجهیم 

خشکسالی و کمبود آب در سال‌های اخیر باعث شده است که طرح‎هایی مانند ذخیره و انتقال آب به دوردست‎ها مطرح شوند. طرح‌هایی چون خط انتقال بهشت‎آباد از سرشاخه‎های کارون به فلات مرکزی، انتقال از خزر به فلات مرکزی و اخیرا نیز در مورد انتقال آب از خلیج فارس به استان‌های کم‌آب بسیار سخن گفته می‌شود.

غیر از کاهش بارندگی سال‌های اخیر دلایلی چون تقاضای مصرف بیشتر در بخش‌های کشاورزی، صنعتی و خانگی، برداشت‌های بی‌رویه آب از زاینده‌رود در بالادست و پایین‌دست این رودخانه، ضعف در مدیریت صحیح توزیع آب در سال‌های اخیر، توسعه بخش کشاورزی در حاشیه زاینده‌رود و طولانی شدن طرح‌های انتقال آب حوضه به حوضه باعث شده‌اند که کارشناسان راهکارهایی برای برون‌رفت از خشکسالی ارائه ‌کنند.

در این میان، یکی از راه‌حل‌ها برای جبران کمبود آب در فلات مرکزی کشور که قطعا اصفهان را هم شامل می‌شود، انتقال آب از خلیج فارس است که البته پس از هر بار مطرح شدن با مخالفان و موافقانی روبه‌رو بوده.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی که از موافقان این طرح است، در گفت‌وگو با ایرنا با تاکید بر کمبود آب و محوری بودن این مسئله در قانون برنامه ششم از انتقال آب خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر به فلات مرکزی کشور خبر می‌دهد.
«علی بختیار» تصریح می‌کند: با توجه به این‌که با چالش جدی آب مواجه هستیم، راهبرد تامین آب و بالا بردن منابع آبی از طریق شیرین‌سازی آب دریا و گندزدایی مطرح شده است و تاکنون جلسات و کارگروه‌هایی توسط نمایندگان با هدف شیرین‌سازی و انتقال آب به فلات مرکزی ایران از دریای عمان، خلیج فارس و دریای خزر برگزار شده است. در ۳ دهه اخیر نیز انستیتو آب و انرژی در دانشگاه شریف در زمینه شیرین کردن آب دریا مطالعاتی داشته است.

به گفته این مسئول، موضوع شیرین کردن و انتقال آب خلیج فارس و خزر مورد بررسی قرار گرفته است و علاوه بر آن، بهینه‌سازی و استفاده درست از منابع آبی در بخش‌های صنعتی و استفاده درست از پساب‌ها و مدیریت مصرف آب به عنوان نکته‌های قانونی در قانون برنامه ششم توسعه عنوان شده‌اند.
واقعیت آن است که با وجود برخی مخالفت‌ها طرح ملی شیرین‌سازی و انتقال آب خلیج فارس به استان‌های مرکزی و کویری کشور با صرف بیش از ۱۸ هزار میلیارد ریال اعتبار با مشارکت ۹ بانک در قالب یک کنسرسیوم در دست اجراست و قرار است در سال ۹۸ به بهره‌برداری برسد.

مخالفان چه می‌گویند؟

اما آنها که در گروه مخالفان چنین طرحی قرار دارند، با چه توجیهاتی طرح انتقال آب از خلیج فارس و خزر را اشتباه قلمداد می‌کنند؟ برخی بر این باورند که آب خلیح فارس بسیار شور است و فاصله و ارتفاع اصفهان از دریا بسیار زیاد است. به علاوه، انتقال آب از دریا به اصفهان به طور قطع هزینه‌های بسیار سنگینی به مردم تحمیل می‌کند. با توجه به تجربه‌های موجود و از دیدگاه کارشناسان این بخش، طرح‎هایی از این دست به نابودی رودها، تالاب‎ها، دریاچه‎ها و تغییر کاربری خطرناک روی زمین منجر شده‌اند و در کنار برخی رفتارهای نادرست دیگر انسان امروز، ناقوس پایان حیات روی زمین را به صدا درآورده‎اند. با این اوصاف است که تاکید می‌شود در این برهه زمانی، با توجه به امکانات اجرایی و اقتصادی موجود، از فکر اجرای چنین طرح‌هایی صرف نظر شود.

عده‌ای نیز می‌گویند آب خلیج فارس نسبت به دریاهای دیگر گرم‌تر است و از این رو آسیب‌پذیری این حوضه آبی نسبت به سایر حوضه‌ها بیشتر است. همچنین تردد زیاد نفتکش‌ها، کندی چرخه تعویض آب خلیج فارس و عمق کم، میزان بالای تبخیر و شوری از دیگر شرایط خاص این پهنه آبی است.

هزینه زیاد طرح

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و محیط‌ زیست اتاق بازرگانی اصفهان که از مخالفان این طرح است، می‌گوید: برای شیرین‌سازی آب دریا و انتقال آن به فلات مرکزی، خط انتقالی در حدود ۷۰۰ کیلومتر و پمپاژ حداقل ۳ هزار متر برای عبور از ارتفاعات زاگرس مورد نیاز است. با این اوصاف، اگر انتقال آب از لحاظ فنی هم قابل انجام باشد، از نظر اقتصادی هزینه زیادی باید متقبل شویم.

«حمیدرضا قلمکاری» می‌افزاید: مورد دیگری که باید در این طرح به آن توجه داشت آن است که آب رودخانه کارون از سرشاخه‌های بهشت‌آباد، کوهرنگ و فریدون‌شهر تقریبا ۷۰۰ کیلومتر مسیر و ارتفاعی ۳ هزار متری را طی می‌کند و به خلیج فارس می‌ریزد، در حالی که به طور منطقی باید آب مورد نیاز استان‌های فلات مرکزی همچون اصفهان و یزد از سرشاخه‌های کارون تامین شود و میزان کمبود استان خوزستان هم از دریا تامین شود، چون فاصله خوزستان تا دریا چند کیلومتر و اختلاف ارتفاع کمتر از چند ۱۰ متر بیشتر نیست.

وی خاطرنشان می‌کند: حال با توجه به این توجیهات، کاملا واضح است که انتقال آب از خلیج فارس به زاینده‌رود نمی‌تواند کارشناسانه باشد، چون نه‌تنها از بعد مالی به‌صرفه نیست، بلکه اگر هم با مشکلات زیاد انجام شود، فقط برای مصارف صنعتی قابلیت استفاده دارد و باز مشکل آب شرب و آب برای بخش کشاورزی بر سر جای خود می‌ماند.  قلمکاری بیان می‌کند: در حالی که زاینده‌رود را داریم، چه دلیلی برای انتقال آب از دیگر مناطق به اصفهان وجود دارد؟

انتقال آب از خلیج‌ فارس برای مصارف آشامیدنی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان می‌گوید: طرح انتقال آب از خلیج ‌فارس برای مصارف آشامیدنی ساکنان فلات مرکزی مانند اصفهان در دستور کار جدی این وزارتخانه است و با شیرین کردن آب دریا بخشی از نیاز آینده ساکنان استان‌های اصفهان و یزد تامین خواهد شد.
«مسعود میرمحمد صادقی» می‌افزاید: طرح دوم ویژه بخش صنعت است که برخی از صاحبان صنعت در استان‌های یزد و کرمان طرح‌های توجیهی ارائه کردند، این طرح را صنایع پیگیری می‌کنند و وزارت نیرو هم پشتیبانی می‌کند.