کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش حالا به یک چالش جدی برای مسئولان خوزستانی تبدیل شده است، چالشی که شاید خود مدیران آموزشی کشور هم ندانند چگونه باید از آن عبور کرد. عده‌ای درباره ردیف استخدام رسمی از طریق سازمان برنامه و بودجه، دانشگاه فرهنگیان یا به شکل آزمون آزاد حرف می‌زنند و گروهی دیگر هم از خرید خدمات آموزشی می‌گویند و برخی‌ها هم بر این باورند از طریق حق التدریسی‌ها و سرباز معلم‌ها می‌توان کمبود نیرو را جبران کرد. با این همه هیچ کدام از این راه حل‌ها تاکنون نتوانسته این مشکل را حل کند.

مدیران آموزش و پرورش راه حل‌شان این است که وقتی پشت تریبونی قرار می‌گیرند، از کمبود معلم گلایه کنند. برخی از این گلایه‌ها به کمبود آموزگار در دوره ابتدایی برمی‌گردد و برخی‌های دیگر هم نگاهشان به معلمان هنرستان‌ها است که کمبود آنها به‌عنوان یک نیروی متخصص به‌شدت احساس می‌شود.

کمبود ۱۰ هزار معلم در خوزستان

برای همین است که مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان از روز نخست مسؤولیتش در خوزستان می‌گوید: در حدود ۱۰هزار نفر در سطح استان کمبود نیروی انسانی داریم که از طریق اضافه‌کار، حق‌التدریس و سرباز معلم در حال جبران این کمبود هستیم.
محمد تقی‌زاده بیان می‌کند: یکی از عوامل افت آموزشی در سطح استان کمبود نیروی انسانی است و اگر ما به تعداد کافی و کامل نیروی انسانی داشته باشیم مشکل افت آموزشی نخواهیم داشت.
او ادامه می‌دهد: شاید با تأمین نیرو از سایر دستگاه‌ها مشکل آموزش پرورش از نظر کمیت رفع شود اما از لحاظ کیفیت مشکلات آموزش و پرورش پا بر جا می‌ماند.
مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان با بیان اینکه تقاضای انتقال نیرو در استان خوزستان معادل ۷ هزار نفر است که مشکلات آموزش و پرورش را دو چندان می‌کند، می‌افزاید: کمبود منابع مالی و نیروی انسانی از اصلی‎ترین مشکلات آموزش و پرورش خوزستان است.

اولویت نخست آموزش و پرورش خوزستان پر کردن کلاس‌ها است

در آموزش و پرورش استان خوزستان به دلیل کمبود نیروی انسانی اولویت نخست فقط برگزاری کلاس‌ها است و به همین دلیل کیفیت فدای کمیت شده است، این‌ها را یک کارشناس مسائل تعلیم و تربیت می‌گوید و می‌افزاید: وقتی اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان با کمبود نیروی انسانی مواجه است هدف فقط پر کردن کلاس‌ها و برگزاری آن‌ها است.

سید غدیر ضیایی با بیان اینکه سالانه حدود ۱۷۵ هزار ساعت حق التدریس به معلمان فعال در خوزستان پرداخت می‌شود، می‌گوید: این موضوع نشان دهنده کمبود نیروی انسانی در استان است و این کمبودها به‌ویژه در رشته‌های ریاضی، فیزیک و فنی آسیب جبران ناپذیری به خوزستان وارد می‌کند چراکه از پرورش فارغ‌التحصیلان فنی باز می‌مانیم و نتیجه آن بیکاری این افراد در آینده‌ای نزدیک خواهد بود.

وی عنوان می‌کند: مشکل کمبود نیروی انسانی هرسال بیشتر می‌شود چراکه تقریباً سالی ۵۰ هزار نفر وارد چرخه آموزشی آموزش و پرورش خوزستان می‌شوند و این افراد به معلم و فضای آموزشی بیشتری نیاز دارند. هرساله این کمبودها با اضافه‌کاری و معلمان حق التدریسی جبران می‌شود و ممکن است به دلیل فشارهای وارده به معلمان کیفیت فدای کمیت شود.

استفاده از نیروهای غیرمتخصص کیفیت آموزش و پرورش را پائین می‌آورد

این کارشناس مسائل آموزشی با بیان اینکه بحث تعلیم و تربیت یک کار اساسی است و باید از نیروهای متخصص استفاده شود، می‌گوید: استفاده از نیروهای غیرمتخصص و افرادی که معلم نیستند کیفیت تحصیل را پائین می‌آورد که آسیب‌های فراوانی به جامعه می‌رساند.

ضیایی با بیان اینکه کمبود نیروی انسانی سبب افزایش دانش آموزان در کلاس می‌شود و این عامل سبب کاهش کیفیت می‌شود، می‌افزاید: معلم دوره‌های ابتدایی در شکل گرفتن شخصیت دانش آموزان مؤثر است و اگر این معلم با آگاهی عمل نکند، آسیب‌های زیادی به روند تحصیلی و تربیتی دانش آموزان وارد می‌شود.

وی معتقد است وقتی در نیروی انسانی کمبودی وجود داشته باشد نظارت بردانش آموزان کمتر می‌شود و این عامل باعث کم کیفیت شدن آموزش می‌شود. این کارشناس مسائل تعلیم و تربیت بیان می‌کند: در برخی از مواقع یک معلم به دلیل کمبود نیروی انسانی در چند مدرسه مختلف تدریس می‌کند و این خستگی‌های مکرر و عدم مطالعه و به‌روز شدن معلم از دیگر عواملی است که باعث کم شدن کیفیت در آموزش می‌شود.

ضیایی می‌گوید: مشکل کمبود نیرو در کوتاه‌ترین زمان قابل رفع نیست اما می‌توان با افزایش کتابخانه‌های عمومی و افزایش سرانه مطالعه در بین دانش آموزان کمی از ضررهای کمبود نیروی انسانی رفع شود.

۷۲۰۰ معلم حق‌التدریسی خوزستانی در انتظار تصمیم دولت

معاون آموزش و پرورش خوزستان نیز با بیان اینکه تعداد کل معلمان حق‌التدریس در استان خوزستان ۷ هزار و ۲۰۰ نفر است، می‌گوید: ۸۰ درصد این معلم‌ها را خانم‌ها تشکیل می‌دهند و بیشتر در اهواز، آبادان، مسجدسلیمان، ایذه، دشت آزادگان، خرمشهر و شادگان فعالیت می‌کنند.

حرج چلداوی می‌افزاید: تاکنون هیچ دستورالعملی مبنی بر جذب معلمان حق‌التدریس از سوی وزارتخانه به دست ما نرسیده و در صورت ابلاغ بخشنامه، نیروهای حق‌التدریس به مدت یک سال دوره می‌روند و سپس از طریق برگزاری آزمون به‌صورت پیمانی جذب می‌شوند.

وی بیان می‌کند: درصورتی‌که مصوبه مجلس در خصوص جذب نیروهای حق‌التدریس به مرحله اجرا برسد کمک زیادی به استان خوزستان می‌شود به دلیل اینکه در جذب‌های سالانه، حدود هزار نفر به خوزستان ظرفیت جذب می‌دهند درحالی‌که نیاز استان خیلی بیشتر است و ما حدود ۷هزار نفر خارج از ضابطه به‌صورت حق‌التدریس جذب کردیم.

معاون آموزش و پرورش خوزستان عنوان می‌کند: معلمان حق‌التدریس کمک بزرگی برای استان خوزستان هستند و در صورت نبود این نیروها به دلیل کمبود نیروی انسانی یک فاجعه رخ می‌داد. همچنین اجرای این مصوبه ازنظر اشتغال‌زایی نیز بسیار برای استان مفید است و نیروهای جوان بیشتری جذب می‌شوند.

به گزارش خبرگزاری فارس، افزایش سالانه دانش آموزان خوزستانی، مِیل به مهاجرت معلم‌ها و بازنشسته شدن تعداد دیگری از معلم‌ها هرساله بر مشکلات آموزش و پرورش خوزستان در حوزه نیروی انسانی می‌افزاید. مشکلاتی که به‌صورت مستقیم بر کیفیت آموزش در خوزستان تأثیر می‌گذارد و در سال‌های آینده می‌تواند در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی بر اوضاع خوزستان تأثیر بگذارد. مشکلی که شاید به‌صورت موقت با حضور معلم‌های حق‌التدریس و سربازمعلم‌ها رفع شود اما باید برای آن راه‌حلی دائمی پیدا کرد.