عصر جنوب – asrejonoob.ir: برداشت بی رویه و بدون برنامه از منابع آب زیرزمینی استان های واقع در فلات مرکزی ایران خصوصا اصفهان، یزد و کرمان یا بهتر بگوییم غارت منابع آب زیرزمینی این مناطق و نشست تدریجی زمین (سبیدانس) باعث شده که جدای از نابودی منابع آبی، منابع خاکی نیز نابود شوند.
این معضلات محیط زیستی عمدتا به خاطر استفاده های بیش از ظرفیت، غیرکارشناسی و غیرعلمی در کاربری کشاورزی است. اما امروز با یک حرکت غیرعلمی و غیرکارشناسی دیگر که همانا انتقال آب بین حوضه ای است می خواهیم استان های دیگر من جمله خوزستان، چهارمحال بختیاری و غیره و همچنین دیگر منابع آبی- خاکی کشور را نیز نابود کنیم. همانگونه که در ابتدا گفته شد هرگونه دخل و تصرف بدون مطالعه و کار کارشناسی در محیط زیست منابع طبیعی عواقب و تبعات غیرقابل جبرانی در پی خواهد داشت. کما اینکه در زمینه منابع آبی و به ویژه آب های زیرزمینی در اکثر مناطق کشور ما در سه دهه اخیر به علت صدور مجوزهای زیاد و بدون ضوابط و برداشت بیش از حد توان سفره های زیرزمینی فاجعه محیطی تخریب سطح زمین به ارمغان آورده است. جدای از غیرقابل جبران بودن منابع آبی غارت شده و هدر رفته، خاک اکثر دشت ها و مناطق کشور نیز غیرقابل استفاده گردیده است و سفره های زیرزمینی آب نیز به علت نشست طبقات زمین و فشرده شدن آن امکان آبگیری مجدد ندارند و به تعبیری نابود می شوند.
این موضوع خود نیازمند عزم جدی مسولان مربوطه و بذل توجه آنها به این وضعیت خطرناک و بحرانی آبی-خاکی کشور و ارایه راهکار برنامه جامع علمی و کاربردی جهت جلوگیری از گسترش و وخامت بیشتر اوضاع منابع حیاتی و ثروت غیرقابل جبران می باشد. لازم به ذکر اینکه کشور ما از نظر اقلیمی جزو کشورهای خشک و نیمه خشک جهان با میانگین بارش سالانه حدود ۲۵۰ میلی متر می باشد. که این میزان بارش کمتر یک سوم میانگین سالانه بارش دنیا (۹۰۰-۸۰۰ میلی متر) است، پس ضروری است که در استفاده از منابع آبی بهترین و مناسب ترین روش های علمی را انتخاب نماییم که کمترین تبعات را در پی داشته باشند.
متاسفانه امروزه بعضی از مسوولین مربوطه و دولتی ها بحث انتقال مجدد آب از سر شاخه های کارون را مطرح می کنند. سوال این است که با کدامین متر و معیار و برآورد، تصمیم به چنین کار و پروژه غیر کارشناسی مردودی چون انتقال آب بین حوضه ای گرفتند و به چه قیمتی قرار است این انتقال که به ذن صاحب نظران و کارشناسان داخلی و خارجی مردود و رد شده است، صورت پذیرد. همه ما به خوبی می دانیم رودخانه ی کارون و تمام رودخانه های دایمی و اصلی کشور ملی و متعلق به همه مردم ایران هستند.
ولی آیا این موضوع باید دستاویز استفاده ی غیر علمی و غیر کارشناسی از کارون شود و آیا این موضوع باید باعث نابودی کارون گردد. آیا چون کارون ملی است باید با روشهای سنتی و منسوخ شده کمر به نابودی آن ببندیم ؟ خیر بعید می دانیم که هیچ عقل سلیم راضی به نابودی کارون باشد چون که همه نیک می دانیم که انتقال آب بین حوضه ای از کارون یعنی نابودی کارون به قیمت رونق موقت کشاورزی در مناطق کویری خشک و نیمه خشک کشور شود تا منافع کوتاه مدت شان تامین باشد.
ادامه این روند یعنی نابودی اکوسیستم کارون، نابودی کشاورزی و زندگی استان چهارمحال بختیاری و همچنین نابودی کشاورزی جلگه خوزستان، بهترین و مستعد ترین منطقه کشاورزی ایران و به طور کلی نابودی حیات خوزستان و چهارمحال بختیاری. همه نیک می دانیم که بحث تهیه و تامین آب شرب سالم و بهداشتی تمام استان های کشور از جمله خوزستان، چهارمحال بختیاری، اصفهان، یزد و کرمان باید در اولویت نخست برنامه های دولت باشد تا زمانی که هدف تهیه و تامین آب آشامیدنی باشد هیچ شخص و یا گروهی نمی تواند در این راستا خرده بگیرد.
در اینگونه مواقع متد و روش کار نیز قاعدتا باید تفاوت کند و دیگرعنوان پروژه «انتقال آب بین حوضه ای نمی تواند باشد» و به عنوان مثال می توان گفت: تامین آب شرب استان کرمان و یا سیستان و بلوچستان… به وسیله خط لوله و متناسب با تعداد جمعیت آنها، نه اینکه انتقال میلیون متر مکعبی ویا بیشتر،که پر واضع است این گونه انتقال های غیرعلمی واشتباه با چه هدف وبرنامه ای صورت می گیرد.
لازم به توضیح است؛  اکثر ساکنین شهرهای استان خوزستان درتهیه وتامین آب شرب سالم و بهداشتی با مشکل مواجه هستند و عمدتا از طریق خرید آزاد آب به وسلیه  تانکر و بشکه آب مورد نیاز خود را تامین می کنند. با این برداشت های بی رویه از سرشاخه های کارون باید در آینده نزدیک شاهد مشکلات و معضلات زیست محیطی بیشتر در استان خوزستان وبعضا  چهارمحال بختیاری باشیم.

 بهمن بهادری/**

عصر جنوب را در در تلگرام دنبال کنید… (کلیک کنید)